Strona główna > Blog > Osoby z borderline w związku – jak budują relacje osoby z zaburzeniem z pogranicza?
Borderline to jedno z najpowszechniejszych zaburzeń osobowości. Jego charakterystyczne cechy to m.in. niestabilny obraz samego siebie, skrajne emocje oraz impulsywność – niestety wpływają one na zdolność budowania trwałych relacji z innymi ludźmi. Wystarczy jedno zdarzenie, by odczuwana sympatia zamieniła się w nienawiść, a negatywne emocje często prowadzą do rozpadu więzi. Czym właściwie jest borderline? Jak zachowuje się osoba z borderline w związku? Jakie są jej największe lęki w bliskich relacjach? Wyjaśniamy!
Każdy z nas ma jakieś określone cechy charakteru i sposoby reagowania w pewnych sytuacjach, które składają się na naszą osobowość. Jednak niekiedy zdarza się, że te utrwalone wzorce zachowania komplikują codzienne kontakty z innymi ludźmi i osiąganie wyznaczonych celów. Częstą przyczyną doświadczanych problemów są zaburzenia osobowości, przez które rozumiemy sztywne i dysfunkcyjne zaburzenia percepcji, myślenia i zachowania. Utrudniają on budowanie trwałych i satysfakcjonujących relacji z innymi oraz osiąganie sukcesów życiu zawodowym, prowadząc do przewlekłego cierpienia.
Jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń osobowości to borderline. Według kryteriów diagnostycznych do charakterystycznych cech pacjenta z osobowością z pogranicza należą:
Co wpływa na rozwój zaburzenia osobowości borderline? Jak w przypadku wielu innych problemów psychicznych, ogromne znaczenie mają czynniki środowiskowe. Jakie dokładnie? Najważniejsze przyczyny to:
Borderline, podobnie jak inne zaburzenia osobowości, zazwyczaj wykształca się w okresie dorastania i wczesnej dorosłości. Jednak wpływ mają nie tylko trudne doświadczenia. Badania potwierdzają także znaczenie czynników biologicznych – przede wszystkim anomalie w systemie neuroprzekaźników.
Zobacz też: Style przywiązania – czym są i jak wpływają na relacje międzyludzkie w dorosłym życiu?
Wszyscy, którzy zmagają się z borderline, pragną doświadczać bliskiej więzi pełnej troski i zaangażowania, a ich uczucia kierowane w stronę bliskich są bardzo intensywne. W początkowym okresie nowej, znaczącej znajomości szybko pojawia się fascynacja i chęć spędzania jak największej ilości wspólnego czasu razem. Przyjaciel lub partner odwzajemniający uczucia jest idealizowany, jednak sytuacja obraca się o 180 stopni, gdy jakaś potrzeba lub oczekiwania osoby z borderline nie zostaną odpowiednio zaspokajane. Wtedy koś kto jeszcze chwilę wcześniej był postrzegany jako troskliwy i wspierający, nagle zostaje uznany za podłego człowieka – istnieje tylko czarne lub białe, nie ma nic pośrodku.
Czynnikiem wyzwalającym wybuchy złości może być na przykład brak czasu na spotkanie w wyznaczonym terminie, nieodebranie telefonu, a nawet kilkuminutowe spóźnienie na spotkanie. Niekiedy złość jest kierowana także w swoją własną stronę – niezaspokojone potrzeby prowadzą do drastycznego spadku poczucia własnej wartości, obwiniania siebie, a nawet autodestrukcyjnych zachowań, które są formą odreagowania.
Osobie z borderline z trudem przychodzi tworzenie spójnego obrazu samego siebie lub innego człowieka. Stosuje mechanizm rozszczepienia, który polega na tym, że oddziela pozytywne i negatywne myśli – nie umie powiązać wszystkich zaobserwowanych cech w jedną całość. Z trudem okazuje zrozumienie dla błędów popełnianych przez innych ludzi i nie widzi dobrych intencji, jeśli sprawa nie układa się po jej myśli.
Jest także bardzo podatna na zranienie – nawet jedno słowo w zupełnie neutralnym zdaniu może ją mocno skrzywdzić, co prowadzi do izolowania się lub wybuchu konfliktu. Reakcje emocjonalne często są nieproporcjonalne do sytuacji. Niestety gwałtowne czyny i krzywdzące słowa, wypowiadane wskutek niekontrolowanej złości, w końcu odpychają tych, których cierpiący chciałby zatrzymać najbardziej…
Borderline w związku znacząco utrudnia utrzymanie satysfakcjonującej relacji przez długi czas. Częste są naprzemienne rozstania i powroty, trudno o utrzymanie stabilności. Nawet jeśli partner rozumie, skąd wynikają negatywne zachowania kierowane w jego stronę, okazując wyrozumiałość i cierpliwość, to nie jest to jedyny problem. Innym wyzwaniem jest chęć poszukiwania nowych wrażeń – związek bez intensywnych emocji szybko doprowadza do znudzenia i wypalenia uczucia.
Wiele zachowań związanych z zaburzeniem osobowości borderline wynika z lęku przed odrzuceniem. Tylko intensywny, bardzo częsty kontakt daje poczucie bycia ważnym dla kogoś – nawet niedługa rozłąka nasuwa wiele wątpliwości co do zaangażowania. Osoby z borderline, z powodu chronicznej pustki cierpią, spędzając czas w samotności – wzbudza ona w nich panikę i przerażenie. Często przyczyną tego lęku są trudne doświadczenia z dzieciństwa. W efekcie nadinterpretują zachowania partnerów, jako oznakę tego, że chcą od nich odejść, a to prowadzi do następujących reakcji:
W przypadku zaburzenia osobowości borderline zalecana jest długoterminowa psychoterapia, połączona razem z farmakoterapią. Pacjent ma do wyboru wiele różnych nurtów terapii, jednak warto wybrać podejście, które koncentruje się na trudnych doświadczeniach z przeszłości, które doprowadziły do problemów psychicznych.
Dobrym wyborem będzie więc psychoterapia psychodynamiczna, w której terapeuta pracuje z mechanizmami obronnymi, wpływające na zachowanie osoby z borderline. Ponadto, dzięki zjawisku przeniesienia pacjent może przepracować w bezpiecznym środowisku terapeutycznym ważną relację, która zakończyła się porzuceniem.
Więcej o terapii psychodynamicznej przeczytasz tutaj.
Źródła: